نقد کتاب چرا ملت ها شکست مي خورند

کتاب چرا ملت ها شکست مي خورند سعي دارد به‌طور جامع شرح دهد که به چه دليل ?.?? هزار ميليون نفر در کشورهاي درحال پيشرفت در فقر به سر مي‌برند و مدام در تقلا هستند تا با درآمدي که گاهي حتي از ?.?? دلار نيز کمتر است روزگار سر کنند. شايد انتظار داشته باشيد اين کتاب ، اثري غم‌انگيز باشد و مطالعه‌اش احساس بدي به شما دست دهد؛ اما بر خلاف انتظار شما، اثري است فرح‌بخش و غني که نويد فرداي بهتر مي‌دهد و شايد بتوان گفت که در نوع خود شاهکاريست.

دارون عجم‌اوغلو و جيمز اي رابينسون، دو نويسنده‌ي پرشور و معتبر اين اثر، کار خود را با دادن اندک چشم‌اندازي به خواننده آغاز مي‌کنند؛ آنها بيان مي‌کنند که برطبق آمار، حتي در اوضاع ملال‌آور اقتصاد اين روزها، يک شهروند آمريکايي به‌طور ميانگين هفت برابر ثروتمندتر از يک شهروند مکزيکي، ده‌ برابر ثروتمندتر از يک شهروند ساکن پرو، حدود بيست برابر ثروتمندتر از يکي از سکنه‌ي جنوب صحراي ساهارا و حدود چهل برابر ثروتمندتر از ساکنين کشورهايي چون اتيوپي، مالي و ديگر کشورهاي آفريقايي است که در شرايط مشابه قرار دارند. دليل چنين اختلاف متحيرکننده‌اي چه مي‌تواند باشد؟

پاسخ نويسنده به اين سوال بسيار ساده است: تصور نادرستي که مدت‌هاست در اذهان عمومي نهادينه شده‌است؛ نويسندگان کتاب پيش رو از مباحثه‌هاي قديمي علمي-اجتماعي بر سر اثبات اين اصل که فقر، پايدار است به تنگ آمده‌اند؛ از نظر آن‌ هافقر را نبايد به حساب موفقيت جغرافيايي بد و الگوهاي فرهنگي نادرست گذاشت و يا آن را از چشم رهبران نالايق ديد.

نويسندگان کتاب «چرا ملت‌ها شکست مي‌ خورند»به جاي آنکه فقر را نتيجه‌ي شانس بد بدانند، تمرکز خود را صرف جريان‌هاي تاريخي و گره‌هايي مي‌کنند که سياست‌هاي دنياي امروز را شکل مي‌دهند؛ سياست‌هاي پيش‌گرفته‌شده در دنياي امروز به دو دسته تقسيم مي‌شوند؛ دسته‌ي اول سياست‌هاي فراگير هستند که موضوعاتي چون توزيع قدرت، بهره‌وري، تحصيلات، فناوري و سلامت عمومي مردم را شامل مي‌شوند و دسته‌ي دوم، سياست‌هاي جانبدارانه و سودجويانه‌اي که ثروت کشور را در يک طبقه‌ي جامعه متمرکز مي‌کنند و تنها به سود قشري خاص، ديگر افراد جامعه را کنار مي‌گذارند.

دارون عجم‌اوغلو و جيمز اي رابينسوندر ادامه بعد از بررسي تاريخ کشورهايي چون کنگو و موشکافي علل سياسي که سبب فقر و تيره روزي طولاني‌مدت مردم اين کشورها شده است، اين نکته را نيز يادآور مي‌شود که هستند کشورهايي که زماني در شرايط ناگوار مشابهي به سر مي‌بردند اما موفق شدند تا راهي به‌سوي نجات بيابند. آن‌ هابه اين نتيجه مي‌رسند که دليل اصلي سعادتمندي و يا بيچارگي مردم يک کشور را فقط و فقط بايد در سياست‌هاي حاکم بر آن کشور جست‌‌وجو نمود؛ اگر کشور بوتسوانا توانست اوضاع خود را سروساماني دهد، به اين دليل بود که سياست‌هاي خود را تغيير داد و آن‌ها را بر پايه‌ي دستيابي به ثروت و سعادت تنظيم کرد؛ اگر کنگو و زيمباوه در چرخه‌ي بي‌پايان فقر و بدبختي گير افتاده‌‌اند به اين دليل است که هرگز براي رهايي از فقر تلاش نکرده‌اند.

نويسندگان کتاب از معترضان مصري در ميدان التحرير نيز سخن مي‌گويند؛ به نظر آن‌ هاآن معترضان تماماً حق اعتراض داشند. دولت فاسد و سست مردم را از رسيدن به ثروت بازمي‌داشت و آن‌ها را از استفاده از توانايي‌هاشان منع مي‌کرد. مصر کشوري فقير بود به اين دليل که اداره‌اش به دست گروهي اندک بود که مهره‌هاش شطرنج را گونه‌اي چيده بودند تا خود، کساني باشند که از اين بازي قدرت سود مي‌برند؛ حتي اگر اين سود به قيمت تيره‌روزي عموم مردم باشد.

در کشورهايي چون کره‌ي شمالي، هايتي و سومالي که در شرايط مشابه به‌سر مي‌برند، قدرت تنها در دست عده‌ي محدودي است که به هر ريسماني بتوانند چنگ مي‌زنند تا از قدرت جدا نشوند. موضوع بسيار سرراست و واضح است؛ دولت‌هايي که سياست‌هاي فراگيري دارند مردم خود را به سعادت و ثروت مي‌رسانند و براي کشور خود پيشرفت و ترقي را خواستارند.

اين در حالي است که دولت‌هاي سودجو چيزي جز فقر، رکود و محروميت براي مردم خود به بار نمي‌آورند؛ حال هرچند قرن هم که مي‌خواهد گذشته باشد. حقيقت تلخ آن‌جاست که برکنارکردن يک گروه از قدرت و نشاندن گروهي ديگر بر مسند آن، اوضاع را تغيير نخواهد داد. مشاهدات ثابت کرده‌اند که کشورهايي که در آن‌ ها انقلاب صنعتيشکل نگرفته‌است همواره نسبتاً فقير خواهند ماند. همانطور که عجم اوغلو و رابينسون در کتاب آورده‌اند، هيچ‌چيز چون موفقيت، کامياب نمي‌شود و هيچ‌چيز چون شکست، زمين نمي‌خورد.

« چرا ملت‌ها شکست مي‌ خورند » کتابي قطور است؛ خواننده اما هنگام مطالعه ابداً حس نمي‌کند که کتابي سنگين در دست دارد. دارون عجم‌اوغلو و جيمز اي رابينسون اميدوارند اين کتاب بتواند تغييري در شرايط فعلي جهان ايجاد کند. برگردان فارسي اين کتاببه قلم محسن ميرداماديو محمدحسين نعيمي‌پورو از انتشارات روزنهروانه‌ي بازار شده است.

درباره‌ي نويسنده

آرتور اشر ميلرنويسنده، نمايشنامه‌نويس و مقاله‌نويس آمريکايي بود. نام ميلر به مدت ?? سال در فهرست مشاهير دنياي ادبياتو نمايش مي‌درخشيد؛ از ميلر نمايشنامه‌هاي درخشان بسياري چون همه پسران من، چشم‌اندازي از پل، قيمت و مرگ فروشندهبه‌جاي مانده است که هنوز هم به‌طور وسيع به اجرا درمي‌آيند.

ويلي لومان ?? سال است که حرفه‌ي فروشندگي را پيش‌گرفته است. او حالا ?? ساله است و ديگر مانند قبل کارايي ندارد. ويلي حالا ديگر آينده‌اي ندارد تا بدان اميدوار باشد و چاره‌اي ندارد جز آنکه با گذشته‌اش روبه‌رو شود؛ گذشته‌اي که مايه‌ي تأسف و نااميدي است و ويلي را در هم مي‌شکند. درنهايت ويلي دست به اقدامي شجاعانه ميزند اما اين سؤال مطرح است که آيا ويلي حقيقتاً قهرمان است يا احمقي است که تنها خودش را فريب مي‌دهد؟

اين داستان، شاد نيست. داستاندرباره‌ي خانواده‌اي است غرق در مشکلات؛ درباره‌ي پا به سن گذاشتن است و درباره‌ي سال‌ها سخت‌کوشي و درنهايت دست نيافتن به هيچ‌چيز و کنار گذاشته شدن. مرگ فروشنده داستان آرزوهاي بزرگي است که هيچ‌گاه محقق نمي‌شوند؛ داستان خيانتو داستان رابطه‌ي سرد ميان پدر و پسر. مرگ يک فروشنده داستان يک پدر است. اين پدر چه‌کار مي‌کند؟ بي‌قرار است چراکه شغلش را ازدست‌داده، پيوندش را با همه‌چيز، حتي با فرزندانش ازدست‌داده و گرفتار خيالات خود شده است.

با پيش رفتن در داستان تراژديحقيقي ذره‌ذره خود را نشان مي‌دهد. اين کتاب از آن دسته آثاري است که بايد بيش از يک‌بار مطالعه شود تا به‌درستي درک شود. مرگ فروشندهخواننده را عميقاً تحت تأثير قرار مي‌دهد و اين در حالي است که مطالعه‌اش چندان خوشايند نيست. اين اثر در قالب نمايشنامهنوشته شد و واضح است که بازيگران بسياري آن را روي صحنه برده‌اند؛ اما نخستين بار ?? جولاي ???? بود که مرگ فروشندهدر لاندن تيِتر روي صحنه رفت.

ليندا (صداي ويلي را از بيرون اتاق مي‌شود، با اندکي لرزش صدا مي‌کند): ويلي!
ويلي: همه‌چيز روبه راهه. برگشتم.
ليندا: چرا؟ چي شده؟ (مکث کوتاه) اتفاقي افتاده ويلي؟
ويلي: نه. چيزي نشده.
ليندا: تو که با ماشين تصادف نکردي مگه نه؟
ويلي (با کمي خشم): گفتم که چيزي نشده. مگه نمي‌شنوي؟
ليندا: حالت خوبه؟
ويلي: به حد مرگخستم. (صداي موسيقي کم و کمتر مي‌شود. ويلي کنار ليندا دراز مي‌کشد، کرخ و بي‌حس) نتونستم. نتونستم ليندا… ???

ويلي لومان درست ماند همه‌ي ما مي‌خواهد موفق باشد. گرچه در ابتدا اين‌گونه به نظر مي‌رسد که ويلي يک شکست‌خورده‌ي تمام‌عيار است اما بايد گفت که با پيش رفتن در داستان متوجه خواهيم شد که اين شکست ويلي از سر بددلي و کم‌کاري نيست که از سر غفلت است. به گمان ويلي موفقيت در زندگي به داشتن ثروت است و راه رسيدن به ثروت، محبوبيت است. ويلي به‌جاي تلاش و پند گرفتن از اشتباهات گذشته، سعي دارد راه رسيدن به موفقيت را ميانبر بزند و همين دليل آن مي‌شود که درنهايت نه دوستي داشته باشد و نه پولي. فروشنده‌اي درون ويلي است که دائم در گوشش مي‌خواند «ارزش تو به آن چيزي است که مي‌فروشي» و مشکل هم همين‌جاست. ويلي نمي‌تواند چيزي بفروشد. او بي‌ارزش است.

ميگويند که غفلت يک نعمت است و اين نمايشنامه تماماً درباره‌ي ويلي است؛ ويلي با همه‌ي وجودش تلاش مي‌کند، حتي تا مرز ديوانگي پيش مي‌رود تا خود را رويارويي با واقعيت دور نگاه دارد؛ واقعيت اين‌که ويلي دروغ مي‌گويد، تقلب مي‌کند، دوستي ندارد و به درد هيچ کاري نمي‌خورد.

آنچه اين نمايشرا تا اين اندازه درخشان مي‌کند اين موضوع است که هرکدام از شخصيت‌هاي نمايش تجسم يکي از ابعاد شخصيت ويلي است. همسر ويلي همان‌گونه با او رفتار مي‌کند که ويلي آرزو دارد جامعه با او رفتار کند، دو پسر او مي‌خواهند درست شبيه به او باشند و آن زمان که ويلي متوجه اين موضوع مي‌شود اميد و آرزوهايش از بين مي‌روند و پسر همسايه‌اش هر چيزي را که ويلي و دو پسرش در طلب آن هستند دارد. از همين روي، مشاهده‌ي رفتار و نحوه‌ي برخورد ويلي با اين افراد به‌غايت جالب است. از ديگر نکات مثبت اين نمايشنامه ديالوگ‌هاي بسيار خوب آن است.

?? سالم که بود به جنگل قدم گذاشتم و وقتي ?? سالم شد اومدم بيرون؛ و به خدا قسم که پولم از پارو بالا مي‌رفت.

اين کتاب توسط انتشارات بيدگل و با ترجمه‌ي حسن ملکي منتشر شده است که مي‌توانيد به‌راحتي آن‌را از سايت کاواکخريداري نماييد .

https://www.cavack.com/Item/35279

توماس کرامول، صدراعظم هنري هشتم، کسي که مسئول جدايي از رم و فروپاشي صومعه‌ها بود در مدت‌زمان زندگي‌اش به‌طور وسيعي مورد خشم و نفرت مردم واقع‌شده بود؛ در اين رمان اما در پوشش يک قهرمان ظاهر مي‌شود. جفري آلتون ادعا مي‌کرد او کسي است که نخستين دولت مدرن را پايه گذراي کرده است؛ بعدها اما مورخان نقش او را در اين موضوع مورد بازبيني قراردادند و اخيراً رابرت هاتچينسون او را استالينيست فاسد خواند. او در مقايسه با کاردينال وُلزي شکسپير و يا هنري هشتم فلچر، جز يک تبهکار چيزي نيست؛ تبهکاري که در کتاب « مردي براي تمام فصول» رابرت بولت، توماس مور را تا دم مرگ برد. مسائل مالي و حقوقي که از اصلي‌ترين فعاليت‌هاي او بودند، چندان خلاقيت نويسندگان را برنمي‌انگيزد. در رمان‌هاي تاريخي هم که از دهه‌ي ???? تابه‌حال نوشته‌شده، به نوآوري‌هاي او به چشم فساد نگاه کرده‌اند. پرتره‌اي هم از او هست به قلم هانس هالبيِن؛ مردي با غبغب، رداي تيره‌اي بر تن و با چهره‌اي موذي که کاغذي را مانند خنجر در دست دارد. او در اين پرتره، همان‌طور که خودش در کتابهيلاري مانتل مي‌گويد، شبيه به قاتل‌هاست!

در رمان تالارگرگ، هيلاري مانتلشخصيت اين ملا بنويس گوشتالو را طوري به نمايش گذاشته که يکي از جذاب‌ترين و در نوع خود روشن‌فکرترين اشخاص زمان خود به نظر برسد. کرامول پسر يک آهنگر خشن و دائم‌الخمر بود. مانتل با انداختن نگاهي بر اندک شواهدي که درباره‌ي سال‌هاي کودکي و جواني او موجود است، براي او دوران کودکي غمباري را متصور شده است. او پسر باهوشي بود و استعدادي خدادادي در يادگيري زبان‌هاي مختلف داشت؛ زماني که کرامول حدود ?? ساله بود (تاريخ دقيق تولد او در دسترس نيست و در رمان نيز به آن اشاره‌اي نمي‌شود) موفق شد به اروپا فرار کند. تا اينجاي داستان که تنها ?? صفحه‌ي کتاباست؛ ادامه‌ي ماجرا از سال ???? و در انگلستان روايت مي‌شود. کرامول حالا «کمي بيش از چهل سال دارد» و يکي از افسران مورداطمينان کاردينال ولزي است. کرامول در ايتاليا، فرانسه و هلند تجربياتي کسب کرد که زندگي او را شکل دادند؛ اين تجربيات در قالب چندين فلش بک روايت مي‌شود: دوراني که سرباز بود، دوران تجارتش و يا زماني که حسابدار بانک فلورنتين بود، زماني که دستش به خون کسي آلوده شد و زماني که ياد گرفت بايد آثار نقاشان ايتاليايي را تحسين کرد.

کرامول در رمان مانتلشخصيتي است که در هر زمينه‌اي دستي دارد و در انجام هر کاري «از خانه بگير تا دادگاه و بندر و کاخ اسقف و يا حياط کاروانسرا»، صلاحيت و شايستگي لازم را داراست. او قادر است قرارداد تنظيم کند، پرنده‌هاي شکاري را تربيت کند، نقشه رسم کند، در دعواهاي خياباني ميانجي‌گري کند، خانه را بچيند و يا هيئت‌منصفه را متقاعد کند رأي خود را پس بگيرند. کرامول به چندين زبان مسلط است؛ دانا است و بذله‌گو و اهل تفکر. او هم‌چنين هيبتي مخوف دارد؛ وُلزي او را به سگ‌هاي جنگي شبيه مي‌داند. تمام اين خصوصيات از او انساني مي‌سازد که ولزي بتواند در انحلال چند صومعه‌ي کوچک و تأسيس چند مدرسه و دانشگاه آکسفورد به‌جاي آن‌ها، روي او حساب کند. خود‌پيش‌بري تنها انگيزه‌ي کرامول نيست. خرافات و اسراف او را منزجر مي‌کنند و همين مي‌شود که او به‌افراط و ولخرجي ديدي ماترياليستي پيدا مي‌کند. طرز فکر فئوداليستي نجيب زادگان رقيب ولزي از ديد کرامول عقب‌مانده و خارج از رده است. تغييرات ناگهاني جامعه نيز کم‌کم ديد او را نسبت به برتريت نجيب زادگي و داشتن زور بازو تغيير داد؛ از ديد او آن زمان کتاب‌ها و پول حرف اول و آخر را مي‌زنند.

در نيمه‌ي نخست رمان به سقوط ولزي از قدرت، اوضاع خانه‌ي کرامول و متصديان سياست‌هاي خانواده‌ي تودور پرداخته مي‌شود. هيلاري مانتل پيش از تأليف کتاب به‌طور وسيع مشغول به تحقيق شد و نتايج را طوري در نگارش رمانش به کاربرد تا براي خواننده بي از حد سنگين نباشد؛ مانتل در اين رمان قرن شانزدهم را بازمي‌آفريند؛ دوره‌اي که در آن هوس گيلاس کردن در ماه آوريل و يا هوس کاهو کردن در دسامبر شوخي‌اي بيش نبود؛ دوراني که اگر قلب با نواي دعاي يک راهب بدون مجوز به لرزه درمي‌آمد همان‌قدر گناه بود که ابتلا به سفليس. جنگ داخلي که سبب روي کار آمدن خاندان تودور شد هنوز هم که هنوز است چهارستون تن سالخوردگاني که آن زمان را به چشم ديده‌اند مي‌لرزاند. اين بخش از کتاببر تلاش‌هاي هنري براي داشتن فرزند پسري که وارث تاج‌وتختش باشد تمرکز مي‌کند. از ديگر رويدادهاي اين بخش، ماجراي مرگ ناگهاني همسر و دختران کرامول است؛ طبيعت مخاطره‌آميز زندگي متجدد خود را در خانه‌ي کرامول نيز نشان مي‌دهد. اين صحنه‌ها را هيلاري مانتل درنهايت تأثيرگذاري و با کمترين ميزان احساسات بازآفريني کرده است. کرامول از کشيش مي‌پرسد که آيا مي‌تواند يکي از کتاب‌هاي دخترش را با او به خاک بسپارد؟ و کشيش پاسخ مي‌دهد که هرگز پيش‌ازاين چنين چيزي نشنيده است.

محزون و عزادار داغ همسر و دخترانش، با خود قسمتي از انجيل ممنوعه‌ي تيندِل را مي‌خواند: «حال در ايمان خود ايستادگي مي‌کند و در اميدش و در عشقش. اين سه برابرند، گرچه عشق والاتر است». مي‌داند که ازنظر مور کلمه‌ي «عشق» اشکال ترجمه‌اي است. او اصرار دارد «محبت» برگردان صحيح است… او تو را بابت اين اشتباه و بابت سواد کم يوناني‌ات مي‌کشت حتماً. در نيمه‌ي دوم کتاب تمرکز روي به قدرت رسيدن کرامول است و ماجراي ترتيب دادن عروسي پادشاه با بانو آن بولين. در اين دوره به‌تدريج مخالفان کرامول زياد و زيادتر مي‌شوند؛ کرامول اما بيشتر سخنگوي جهاني نوين است تا يک شخصيت منفي صرف. مور در اين کتاب، ملبس به ردايي نخ‌نما شده و مردي است خوش‌مشرب؛ درعين‌حال اما در بحث‌ها و موضوعاتي که به سياست مربوط مي‌شوند بسيار نکته‌سنج است. اينجا، مور از آن مرد آرام و فداکاري که در کتاببولتخوانديم، بسيار دور است. علاقه‌ي او به شکنجه‌ي افراد خطاکار از او انساني منفور ساخته بود؛ حتي همسرش نيز نسبت به او محبتي در دل نداشت؛ اما اين ازخودراضي بودن و شخصيت خودستاي او که پشت ظاهر فروتن او پنهان‌شده بود، بيش از همه سبب نفرت ديگران از او مي‌شد. خودپسندي و تعصبات بي‌جاي مور درنهايت به تباهي او مي‌انجامد و داستان او در حالي پايان مي‌يابد ک او شديداً با افکار متجدد کرامول مخالف است.

نزاع ميان کرامول و مور به لحاظ ساختار و موضوع بسيار مهم است؛ بااين‌حال اختلاف کرامول و مور تنها بخشي کوچک از درگيري‌هايي است که فروپاشي ازدواج اول پادشاه به همراه دارد. بخش زيادي از کتاب به دادگاه‌ها و رخدادهاي مربوط به آن‌ها اختصاص داده‌شده است؛ مانتل در اين بخش‌ها تلاش کرده پيچيدگي‌هاي آن را کنار بگذارد و ماجرا را براي خواننده با قلمي قابل‌درک و تا حد امکان ساده بنويسد. مانتل به شخصيت‌هاي اصلي ماجراي طلاق پادشاه، يعني خواهران بولين، کاترين از آراگون، مَري تودور جوان و خود شخص پادشاه و هم‌چنين همسر کرامول و کاردينال ولزي زندگي بخشيده و آن‌ها را استادانه شخصيت‌پردازي کرده است. آن بولين در کتابهيلاري مانتلشخصيتي است مصمم، حساب‌شده و گل‌ها منفور و کينه‌جويي مستعد. اين زن از عمويش، دوکِ نورفولک، شخصيت مخوف‌تري دارد. دوک نورفولک در اينجا در نقش يک کهنه سرباز مسن ظاهر مي‌شود که هرگاه تکان مي‌خورد به‌واسطه‌ي تمام مدال‌هاي مقدسي که به لباسش دارد اندکي مي‌لرزد.

شخصيت‌پردازي تمامي اين افراد ريسک بزرگي است؛ اما چطور مي‌شود درباره‌ي هنري هشتم نوشت و از سر تعجب نفس را در سينه حبس نکرد؟ چطور مي‌شود درباره‌ي کارهاي غيرمعمول و سنت‌شکني‌هايش چيزي ننوشت؟ هيلاري مانتلاين مشکل را از زواياي گوناگون بررسي مي‌کند و برايش چاره مي‌يابد. در ابتدا دانشش را درباره‌ي آن دوره‌ي بخصوص تاريخي بالا مي‌برد اما تلاش مي‌کند توجه‌ها را به اين موضوع که گهگاه پيازداغ ماجرا را هم زياد مي‌کند جلب نکند. به کار بردن مکالمات پرمغز و اساسي را بر شرح صرف برتر مي‌داند و به زمان حال ساده روايت مي‌کند، چنان متصل به شخصيت اصلي که آقاي کرامول معمولاً تنها «او» خطاب مي‌شود، حتي اگر ايجاد ابهام کند. مهم‌تر از همه‌ي اين‌ها مانتل تصميم گرفت از رسم‌الخط کهن فاصله بگيرد و بيشتر از عبارات معاصر استفاده کند. بالا و پايين شدن سطح زباني گهگاه به کار گرفته‌شده تا هاله‌اي طنز به داستان اضافه کند. براي مثال در اين قسمت: «خب، از من بشنويد دوشيزه شلتون، اگر حالا تبر دستش بود، سر از تنم مي‌زد». مديريت رفتار و لحن ضدونقيض شخصيت‌ها که تنها به نظر کار آسان و بي‌زحمتي است، يکي از دلايل موفقيت رمان است؛ دليل ديگر اين موفقيت افزودن کمي شوخ‌طبعي است به شخصيت کرامول.

«همسايه‌ات را دوست بدار. از بازار مطلع باش. خيرخواهي و محبت را گسترش بده؛ و در آخر، سال بعد عددهاي تپل‌تري تحويلمان بده». کرامول اگر مردي براي تمام فصول نباشد، حقيقتاً که در فصل خودش يگانه مردي است. مانتل به‌دقت به حقايق و احساسات مي‌پردازد تا داستاني خلق کند در موازات با داستان شکل‌گيري بريتانياي مدرن، اما آوردن فضايل فريبنده‌اي چون شفافيت در مسائل مالي و حقوقي و ضديت باکساني که خواستار پوشيده ماندن اين مسائل هستند، هم جالب و هم اندکي برانگيزنده است. در همان زمان، از جانب گناهکاران براي يک‌بار هم که شده خيري به کرامول مي‌رسد. تالارگرگ ، کرسي خاندان سيمور، مرکز تمام رسوايي‌هاست؛ تالارگرگ جايي است که مردان براي زنان و سالخوردگان براي افراد جوان دام پهن مي‌کنند. اين تالار همان‌جايي است که نخستين بار چشم پادشاه هنري جين سيور را گرفت؛ اين رويداد خارج از بازه‌ي زماني‌اي است که کتاب پوشش مي‌دهد، اما براي يادآوري اين موضوع آورده شده است که اکثر شخصيت‌هاي اصلي کتاب، هرچقدر هم که در سال ???? جايگاه و مقامي داشته‌اند، درنهايت سرشان را به باد مي‌دهند.

هيلاري مانتلشخصيتي دارد پرکار و متغير؛ او را نمي‌توان در هيچ‌يک از طبقه‌بندي‌هاي مرسوم جاي داد. آثار مانتلموضوعات متنوعي را، از انقلاب فرانسه گرفته تا کودکي فلاکت‌بار خودش، در برمي‌گيرد. اين کتاب نامزد دريافت جوايز بسياري شده و شايد هم يکي از آن‌ها را ببرد. اگر يک مورخ اين کتابرا بخواند ممکن است تعجب کند که خانم مانتل از کرامول چنين فيلسوف متجددي، آن‌هم در پوشش رنسانس، ساخته است؛ اگر از يک منتقد نظر بخواهيد ممکن است از خود بپرسد که آيا نويسنده به‌قدر کافي به او هيبت بخشيده تا او را به‌اندازه‌ي دشمنانش اسطوره‌اي جلوه دهد؟ اين‌طور باشد يا نباشد، هيلاري مانتل قصد داشته رماني تاريخي و پرمعني خلق کند و استعداد فوق‌العاده‌اش را در تالارگرگبه نمايش بگذارد و نه‌تنها به اين اهداف که به بيشتر از اين‌ها نيز رسيده است. تالارگرگنثري غزل گونه و درعين‌حال تميز و منسجم دارد؛ عنصر تخيل در آن در کنار منطق استفاده‌ شده است و گاهاً درون‌مايه‌ي طنز نيز دارد. گمان نمي‌کنم بتوان شبيه اين رمان را در ادبيات معاصر بريتانيايافت. ظاهراً دنباله‌ي اين رمان نيز درراه است؛ اينکه خواننده يک رمان ??? صفحه‌اي را تا انتها بخواند و بازهم دنبال ادامه‌اش باشد، موفقيت کوچکي براي يک نويسنده نيست!

برگردان فارسي اين اثر به قلم علي‌اکبر قاضي‌زاده و از انتشارات کتاب‌سراي تنديس منتشر شده است.لينک کتابدر زير:

https://www.cavack.com/Item/2463